اطلاعات فرش

نقوش انتزاعی در طرح فرش های سنتی

نقوش انتزاعی در طرح فرش های سنتی 1

نقوش از درهم آمیختن خطوط و اشکال هندسی چون دایره مثلث مربع و … پدید آمده که هر کدام معنا و مفهوم خاصی را تداعی می کرد. ساده ترین آنها متعلق به مناظر اطراف با موضوعات کوه دریا و زمین بود. با تلفیق اشکال هندسی، انسان توانست نقوش بیشتری را رسم کند. در اینجا برای معرفی نقوش آنها را به گروه های مختلف تقسیم کرده و سپس شرح مختصری درباره هر یک ارائه می دهیم. این نقوش به ترتیب اهمیت در دستبافته های استان اردبیل عبارتند از :

نقوش کاملا انتزاعی

نقوش حیوانی

نقوش گیاهی

نقوش انسانی

نقوش اشیاء
نقوش کاملا انتزاعی در طرح قالی های سنتی

نقوش کاملا انتزاعی نقش هایی هستند که از دیگر نقوش گیاهی، حیوانی، انسانی، اشیاء و سایر عوامل در طبیعت ریشه گرفته و با احساس و اندیشه هنرمند در آمیخته و به صورت نقشی مجرد از طبیعت پدید آمده است. این نقوش که به شدت تجریدی و ساده شده اند دارای نوعی دیدگاه خاص برای نگریستن به پدیده ها هستند و در برخی موارد می توا آنها را نماد و سمبل محسوب کرد.

 

نقوش انتزاعی در طرح فرش های سنتی 3

 

تبدیل یک نقش مشخص به یک نقش کاملا انتزاعی به دلایل بسیاری رخ می دهد گاهی هنگام بازبافی یا باز آفرینی توسط بافنده، جزییاتی از نقش حذف و یا اضافه می شود و به تدریج از شکل اصلی خود فاصله می گیرد. گاهی نقوش به دلیل تعامل اجتماعی و یا تبادلات اقتصادی دستبافته ها کوچ و یا مهاجرت می کنند و در محل جدید نام و موجودیت تازه ای برای خود کسب می کند. گاهی تغییرات در شکل و نام نقش به حدی است که شناسایی نقش اصلی مشکل و در برخی موارد غیر قابل ممکن می شود. گاهی نام نقش انتزاعی با شکل آن تناسب دارد و گاهی نام ها مناسب به نظر نمی رسند.

ولی به طور کلی نقوش انتزاعی در حافظه فرهنگی و هنری هنرمندان جایگاه خویش را حفظ می کند و هیچ عدم تناسبی بین شکل و نام نقش در نظر آنان وجود ندارد و بر هماهنگی آنها نیز اتفاق نظر دارند . از میان این نقوش می توان به طرح گامگال به معنی خرچنگ، ترازو، النگ و دولنگ، گاپاق گلی و سرمه دان اشاره کرد. نقوش کاملا انتزاعی معمولا از تلفیق چند شکل هندسی ساده به وجود می آید.

رایج ترین این اشکال مثلث است که در ترکیب نقوش انتزاعی نقش عمده ای دارد. گاهی نقوش کاملا انتزاعی به عنوان واگیره یا نقش تکرار شونده در سطح استفاده می شود و گاهی به عنوان نقش اصلی در ترکیب کلی زیراندازها همانند ترنج در مرکز قرار می گیرد.

پست های مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *