آبگرمکن وسیله‌ای است که مدام با آب سر و کار دارد. مخزن و لوله‌های آبگرمکن در طول روز بارها از آب پر و خالی می‌شود. آبگرمکن نیز مانند سایر وسایل برقی خانه مانند یخچال، فریزر، بخاری برقی و غیره به سرویس مداوم نیاز دارند. وجود املاح و مواد معدنی در آب مصرفی تمامی آبگرمکن‌ها از جمله آبگرمکن دیواری باعث ایجاد رسوب و جرم در درازمدت می‌شود. باقی ماندن این رسوب در آبگرمکن باعث پایین آمدن کیفیت کارکرد آن شده و طول عمر آن را کم می‌کند. بنابراین بهتر است این وسیله را به موقع رسوب‌زدایی کنید. در این مقاله نحوه رسوب‌زدایی آبگرمکن دیواری را به طور کامل برای شما شرح می‌دهیم.
دلایل تشکیل رسوب در آبگرمکن
تشکیل رسوب در انواع آبگرمکن‌های برقی و گازی امری طبیعی و اجتناب ناپذیر است. با این که در آبگرمکن‌های قدیمی، تنظیم نبودن شمعک یکی از دلایل تشکیل رسوب در آبگرمکن بود ولی با حذف شمعک در آبگرمکن‌های جدید باز هم شاهد تشکیل رسوب هستیم. بخش عمده‌ای از دلایل تشکیل رسوب در آبگرمکن مربوط به آب مصرفی است. وجود املاحی مانند منیزیم و کلسیم در آب باعث سختی آن می‌شوند. این املاح در دمای بالا مثل 65 درجه تبدیل به رسوب می‌شوند. این رسوب در جداره لوله‌ها یا مخزن باقی می‌مانند تا زمانی که اقدام به رسوب‌زدایی کنید.
نشانه های وجود رسوب در آبگرمکن دیواری
تشکیل رسوب در آبگرمکن‌های دیواری برقی یا گازی باعث ایجاد اختلال در کارایی مناسب آنها می‌شود. به همین دلیل باید آبگرمکن را به موقع و در دوره های منظم رسوب‌زدایی کرد. برای تشخیص زمان مناسب این کار باید به نشانه‌های وجود رسوب در آبگرمکن دیواری توجه کرد. از جمله این نشانه‌ها عبارتند از:
- کاهش فشار آب گرم
- گرم نبودن آب یا زود سرد شدن آن
- افزایش سر و صدای لوله های مبدل
بروز هر کدام از این نشانه‌ها هشداری برای وجود رسوب در آبگرمکن دیواری شماست. و اینکه هر چه زودتر باید برای رسوب‌زدایی اقدام کنید.
مزایای رسوب زدایی
عمل رسوب زدایی باید در زمان مناسب و قبل از آسیب زدن به لوله‌های مبدل انجام شود. معمولا توصیه می‌شود که در دوره‌های منظم سرویس آبگرمکن، عمل رسوب‌زدایی هم انجام شود. به تعویض انداختن این کار باعث افزایش قطر لوله‌های مبدل شده و در نهایت ممکن است نیاز به تعمیر پیدا کنند. از جمله مزایای رسوب‌زدایی به موقع آبگرمکن عبارتند از:
- جلوگیری از اتلاف انرژی
- پیشگیری از صرف هزینه برای تعمیر
- جلوگیری از برش لوله مبدل و جوشکاری آن
- بهره مندی از دمای مطلوب آب گرم
برای اینکه از این مزایای رسوب زدایی آبگرمکن دیواری برخوردار شوید، سعی کنید در سرویس‌های دوره‌ای از تعمیرکاران بخواهید این کار را انجام بدهند. یا اینکه خودتان اگر اشراف و تجربه کافی در این کار دارید، عمل رسوب‌زدایی را به طور منظم انجام بدهید. رسوب‌زدایی لزوما کار ساده‌ای نیست. پس اگر تجربه و دانش کافی در این زمینه ندارید، دست به چنین کاری نزنید چون ممکن است به دستگاه آبگرمکن آسیب وارد کنید.
وسایل مورد نیاز برای رسوب زدایی
اگر به موقع اقدام به رسوب‌زدایی آبگرمکن کنید، به سادگی و به روش سنتی می‌تواند رسوب و جرم‌ها را برطرف کنید. اما اگر کمی دیر اقدام کرده‌اید جوریکه انباشت رسوب باعث افزایش قطر دیواره مبدل‌ها شده، خودتان به راحتی نمی‌توانید عمل رسوب‌زدایی را انجام بدهید. در اینگونه مواقع از یک تعمیرکار متخصص کمک بگیرید چون ممکن است نیاز به تعمیر یا تعویض مبدل باشد. اگر خودتان می‌خواهید اقدام به چنین کاری کنید، وسایل موردنیاز را قبل از هر چیز فراهم کنید. وسایل موردنیاز برای رسوب‌زدایی عبارتند از:
- محلول جرم گیری آبگرمکن
- سطل بزرگ
- قیف
- شیلنگ
- لوله پلاستیکی
- پمپ شناور
- آبتشت پلاستیکی بزرگ
شیوه های رسوب زدایی آبگرمکن دیواری
برای رسوب‌زدایی انواع آبگرمکن‌های برقی و گازی دیواری دو روش برای رسوب‌زدایی وجود دارد. یکی از این روش‌ها سنتی و قدیمی و روش دیگر جدید و پیشرفته‌تر است. این دور روش عبارتند از روش ثقلی و پمپی. در هر دوی این روش‌ها، مبدل توسط ماده اسیدی مورد شستشو قرار می‌گیرد. در ادامه نحوه رسوب‌زدایی توسط هر کدام از این روش‌ها به تفسیر بیان خواهد شد.
رسوب زدایی ثقلی
در این روش از رسوب‌زدایی از اسید برای شست‌وشو و برطرف کردن رسوبات و جرم استفاده می‌شود. قبل از انجام عملیات رسوب‌زدایی باید مقدمات کار فراهم شود. مهیا کردن ابزارهای کار و قطع کردن اتصالات مهم‌ترین بخش از مقدمات کار هستند. پس مراحل زیر را به طور کامل انجام بدهید:
- آبگرمکن را خاموش کنید؛
- شیرهای ورودی آب و گاز به آبگرمکن را ببندید؛
- مبدل را از آبگرمکن جدا کنید (مبدل توسط دو گیره به کلاهک بالا وصل شده که باید این گیره‌ها را باز کنید)؛
- به سراغ تمیز کردن و رسوب زدایی مبدل بروید.
برای رسوب زدایی ابتدا از یک سر لوله مبدل به داخل آن فوت کنید تا آب موجود در آن خالی شده و هیچ آبی در آن باقی نماند. بعد از این کار، به یک سر لوله مبدل یک شیلنگ پلاستیکی و به سر دیگر آن لوله‌ای پلاستیکی از نوع PP متصل کنید. این لوله پلاستیکی باید ارتفاعی حدود 1 متر بالاتر از سطح مبدل گرمایی داشته باشد. بعد قیف را بالای این لوله قرار بدهید. مبدل گرمایی را در تشت پلاستکی که حاوی مقدار کافی آب هست، قرار بدهید. انجام این کار برای حفظ ایمنی شماست چون ممکن است در هنگام ریختن اسید، پاشیدن آن به شما آسیب بزند. آب داخل تشت در هوای سرد بهتر است گرم باشد.
در این مرحله سعی کنید دقت و هوشیاری بالایی داشته باشید و عجله نکنید. اسید را خیلی آرام از طریق قیف به داخل مبدل بریزید. وقتی چنین کاری را انجام می‌دهید، از سر دیگر مبدل و شلنگ PP، اسید کف آلود خارج می‌شود. این کار را تا جایی ادامه بدهید که دیگر کفی در مایع خروجی نبینید. در آخر کار هم از آب برای شستشوی مبدل استفاده کنید.
رسوب زدایی پمپی
در این روش از رسوب‌زدایی از پمپ اسید شوی استفاده می‌شود. ابزارهای لازم برای این کار هم کمی متفاوت از روش ثقلی است. مراحل این روش تا حدی مشابه روش ثقلی است. این مراحل به ترتیب عبارتند از:
- بستن شیر آب ورودی
- تخلیه آب موجود در لوله مبدل
- قرار دادن پمپ اسیدشوی در داخل ظرف اسید
- دو سر شلنگ را در دو طرف مبدل قرار بدهید؛
- روشن کردن اسیدشوی
- تداوم رسوب زدایی تا زمانی که دیگر کفی در اسید خروجی نباشد؛
- شست و شوی مبدل با آب در پایان کار
همان طوری که به اختصار با نحوه رسوب زدایی آبگرمکن دیواری برقی و گازی آشنا شدید، انجام این کار نیاز به ابزارهای پیشرفته و مهارت دارد. بهتر است این کار را به تعمیرکاران حرفه‌ای واگذار کنید تا از آسیب‌های ناشی از کار با ماده خطرناکی مثل اسید در امان بمانید. در تمامی مراحل سعی کنید ابتدا ایمنی کار را در نظر بگیرید و بعد اقدام به رسوب زدایی کنید.