فریزینگ

2023-04-19
ارسال شده توسط ایران کارپت

19 نوامبر

یکی از عملیات حرارتی دیگری که بر روی نخ انجام می شود، عملیات «فریزینگ»[۱] است. نخ های فریز، نخ هایی با پیچ و تاب، فر و موج و تجعد بالا هستند. ظاهر پیچ پیچی نخ کاملاً آن را از سایر نخ های خاب فرش متمایز می سازد. نخ های فریز عموماً به عنوان نخ خاب در تولید فرش های «شگی»[۲] به کار می روند. در فرش های شگی که از نوع فرش های خاب بریده هستند، طول نخ های خاب بریده شده بین ۲۰ تا ۳۰ میلی متر می باشد. یک سر این نخ ها در داخل زمینه یا برزنت فرش بافته شده و سرهای دیگر انها به به صورت آزاد و شل بر روی سطح فرش روی یکدیگر ریخته شده اند. این فرش ها دارای ظاهری فانتزی و غیر کلاسیک بوده، بیشتر برای اتاق خواب، اتاق کودک و یا تزئین کف در دکوراسیون منزل استفاده می شوند.

شکل (۳-۲۳) تصویر یک نمونه از ماشین های فریزینگ نخ را نشان می دهد.نخ هایی که معمولاً در صنعت فرش ماشینی ایران تحت عملیات فریزینگ قرار می گیرند، از نوع پلی پروپیلن بی سی اف (BCF) با نمره بالا هستند. برای فریز کردن این نخ ها دو فرآیند انجام می شود: فرآین تغییر شکل نخ مولتی فیلامنت از حالت صاف به حالت فر و موج دار و فرآیند تثبیت حرارتی نخ.

برای فر و موج دار کردن نخ، از دو نوع عمل مکانیکی متفاوت شامل «پیچ و تاب دادن» و «درهم فشردن» نخ استفاده می شود. براین اساس، ابتدا هر یک از نخ هایی که از روی بوبین های داخل قفسه تغذیه باز شده اند، از داخل یکی از سوراخ های صفحه راهنمای دایره ای شکل عبور داده می شوند. مطابق شکل (۳-۲۴). نخ ها که تعدادشان تا ۴۸ سرنخ می رسد، پس از عبور از این صفحه در یک نقطه همگرا شده به واسطه چرخش صفحه دایره ای به دور یکدیگر تابیده می شوند. جهت چرخش صفحه دایره ای به طور متناوب معکوس شده، نخ ها گاه در جهت ساعتگرد و گاه در جهت عکس به دور یکدیگر تابیده می شوند.

پس از فر و موج دار کردن نخ ها، عملیات مکانیکی نوع دوم یعنی درهم فشردن نخ انجام می شود. نخ های درهم تابیده شده به واسطه یک جفت غلتک تغذیه، به داخل قسمت قیفی شکل دستگاه که به «جعبه کوفنده» یا «محفظه تراکمی»[۳] معروف است، هدایت می شوند (شکل ۳-۲۵).نخ ها با فشار زیاد به داخل محفظه فشرده شده، به واسطه فشار مکانیکی موجود، درهم چروکیده می شوند. نخ های فشرده شده در داخل محفظه تراکمی به طور مستمر تحت عملیات بخارزنی قرار دارند. بخارزنی به نخ ها به دلیل آن است که نخ ها نرم شده، بهتر و آسان تر تغییر شکل یابند.

[۱] Friezing

[۲] Shaggy

[۳] Stuffer Box

تصویر نمونه ای از دستگاه فریزینگ (Friezing) نخ

برای تثبیت تغییر شکل ها یعنی فر و موج ها و چروک های ایجاد شده در نخ ها و جلوگیری از برگشتن شکل نخ به حالت صاف اولیه ، آنها بلافاصله تحت عملیات تثبیت حرارتی قرار می گیرند. عملیات تثبیت حرارتی توسط ماشین تثبیت حرارتی انجام می شود که به انتهای دستگاه فریز متصل است. عملیات تثبیت حرارتی دقیاً به همان روشی که در بخش قبل (تثبیت حرارتی) توضیح داده شد، انجام می گیرد، در واقع در بسیاری از کارخانجات دستگاه فریزینگ و تثبیت حرارتی به هم متصل هستند که در زمانی که صرفاً نیاز به تثبیت حرارتی نخ باشد، نخ با جا گذاشتن قسمت فریزینگ، مستقیماً وارد ماشین تثبیت حرارتی می شود و هر زمان نیاز به انجام عملیات فریزینگ باشد، نخ به ترتیب از داخل هر دو ماشین فریزینگ و تثبیت حرارتی عبور کرده، تحت هر دو عملیات قرار می گیرد.