یکی از انواع نخ های پود فرش ماشینی ، نخ جوت ۱۰۰% پنبه ای است.معمولا/ض نخ پود پنبه ای، به تنهایی در فرش ماشینی استفاده نمی شود. چون در این صورت فرش بافته شده،در جهت عرض ، سفتی نخواهد داشت و به راحتی در جهت عرض،مچاله و چروک خواهد شد. از این رو،در فرش های تراکم بالا (۷۰۰ شانه به بالا)، ترکیبی از نخ های پود جوت،پنبه و حتی پلی استر استفاده می شود. معمولاً ترتیب قرارگیری این نخ ها یکی به دنبال دیگری است. یعنی ابتدا یک نخ جوت، سپس یک نخ پود پنبه ای و در ادامه یک پود پلی استر پودگذاری می شود. این ترتیب به طور مرتب در طی عملیات بافت فرش تکرار می شود.
نخ پود پنبه ای معمولاً دارای نمره ۱۰ انگلیسی ۴لا ،۵لا و ۶ لا می باشد و عموماً توسط ماشین های ریسندگی «چرخانه»[۱] تولید می شود. نخ چرخانه (اپن –اند )در مقایسه با نخ رینگ حجیم تر بوده، خاصیت پرکنندگی بهتری دارد. از این رو، در بسیاری از منسوجات مانند پارچه و فرش، از این نخ به عنوان پود استفاده می شود. امروزه برخی کارخانجات فرش ماشینی،نخ پنبه / پلی استر با نسبت ۲۰/۸۰ (۸۰ درصد پنبه به ۲۰ درصد پلی استر) را جایگزین نخ پود ۱۰۰% پنبه ای نموده اند. استفاده از پلی استر در مخلوط با پنبه صرفاً به خاطر کاهش قیمت تمام شده نخ پود می باشد.
علاوه بر استفاده از نخ های پود پنبه ای نمره ۱۰ انگلیسی،در تولید دسته ای دیگر از فرش های تراکم بالا (۱۰۰۰ شانه)، از نخ های پود پنبه ای ظریف تر با نمره ۲۰ سه لا و ۴ لا نیز استفاده می شود. در چنین حالتی، برخی کارخانجات فرش ماشینی، گاه نخ ۱۰۰۰% پلی استر ریسیده شده نمره ۲۰ سه لا یا پنج لای رینگ را جایگزین نخ پود ۱۰۰% پنبه ای نموده اند.
مزیت استفاده از نخ پود پنبه ای،جذب بسیار خوب آهار است که به محکم شدن برزنت فرش و در نتیجه استحکام ریشه خاب کمک شایانی می کند. در مقابل،نخ پود پنبه ای مضراتی را نیز به همراه دارد. یکی از معایب نخ پود پنبه ای در مقایسه با نخ جوت، جمع شدگی عرض فرش حین عملیات آهار می باشد. چنان چه مقدار این جمع شدگی که گاه تا ۴% می رسد کنترل نشود، کاهش ۱۰ تا ۱۲ سانتی متری در سه متر عرض فرش و در نتیجه معیوب شدن فرش بافته شده را در پی خواهد داشت. البته ذکر این نکته ضروری است که اگر چه می توان جمع شدگی عرض فرش ناشی از پود پنبه ای را کاهش داد، اما نمی توان به صفر رساند.
نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد، مضرات استفاده از نخ پود پنبه / پلی استر و یا حتی ۱۰۰% پلی استر به جای نخ پود ۱۰۰% پنبه ای است. در چنین حالتی، نه تنها جذب آهار برزنت فرش بیشتر نخواهد شد،بلکه میزان جمع شدگی عرضی فرش حین آهار نیز افزایش خواهد یافت.
[۱] Open-End
منبع :
کتاب فرش ماشینی
تاریخچه،ساختار،مواد اولیه،روش تولید
نویسنده : دکتر منصور دیاری بیدگلی
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان
پاییز ۱۳۹۵
