منابع و محصولات
۱٫کشاورزی
با وجود کمبود آب،کوچک بودن قطعات زمین کشاورزی و عدم وازنه درآمدها با هزینه ها در بخش کشاورزی در شهرستان کاشان،در مناطق کوهستانی،باغداری و در کوهپایه ها پرورش گل و گلاب گیری و نیز در مناطق جلگه ای کشت غلات و صیفی جات و حبوبات و پنبه کاری رونق دارد.
طبق گزارش واحد آمار اداره کشاورزی کاشان،تنها در سال زراعی ۱۳۶۸/۶۹ سطح کشت محصولات استراتژیک در کاشان چنین است:گندم ۵۵ هزار هکتار،جو۷۹ هزار هکتار،پنبه۱۶۵۰ هکتار،یونجه ۷۰۰ هکتار ،پیاز ۱۳۰هکتار ،سیب زمینی ۲۵۰ هکتار.(شاطری،۲۱۸،۱۳۶۹).همچنین طبق گزارش جهاد سازندگی در همان دو سال ،علوفه دامی،ذرت دانه ای،ذرت علوفه ای،سورگَمِ آبی و چغندر علوفه ای در دشت کاشان کشت می گردید و تنها در مزرعه تحقیقات قاسم آباد در سال ۱۳۶۸ حداقل ۸۰ تن جو حاصل شده است. (شاطری ،۱۳۶۹ ، ۶۷-۷۱).محصولات معروف کشاورزی کاشان شامل انار،انجیر،قیصی،آلوچه،گردو و بادام،بادمجان،باقلا،پنبه و تنباکو، گل و گلاب و عطر است. حدود ۷۰۰ هکتار از زمین های مناطق اطراف کاشان، یعنی قمصر،نیاسر،برزک و دیگر مناطق کوهپایه ای،زیر کشت گل محمدی بوده و از این مقدار سالانه ۸۰۰۰ تن عطر و گلاب تولید و علاوه بر تأمین نیاز داخلی، به خارج از کشور نیز صادر می شود .(مطالعات طرح جامع دانشگاه کاشان ،۸۷،۱۳۷۳).
کشاورزی در کاشان
۲٫دامداری
در گذشته،کاشان از حیث محصولات دامی در حد مصرف خودکفا بوده،اما با رشدشهرنشینی در این منطقه، دامداری رشد منفی داشته است.طبق آمار اداره کشاورزی کاشان تنها در سال ۱۳۶۹، ۳۰۰ هزار رأس گوسفند و بز و ۳۰ هزار رأس گاو و ۲۰۰ واحد مرغداری صنعتی و سنتی در روستاها و حومه کاشان وجود داشته است.(شاطری،۲۱۳،۱۳۶۹).نیز از سوی جهاد سازندگی کاشان،ساالنه ۱۰۰ هزار قطعه مرغ و خروس در بین روستاییان برای افزایش تولید تخم مرع و پرورش ماکیان توزیع می گردید . ناگفته نماند زنبورداری نیز در مناطق کوهستانی گسترش می یابد.
۳٫معدن
شهرستان کاشان در زمینه معدن پس از شهرستان اصفهان،رتبه دوم را در کل استان اصفهان داراست.تاکنون ۲۷ واحد معدنی در اینم نطقه شناخته شده که از مهم ترین مواد استخراج شده می توان به سرب،باریت،گرانودیوریت،کبالت،زغال سنگ،سنگ آهن، سنگ آهک ، نمک سنگی،سنگ گچ،سنگ های نما و تزیینی و مرمریت اشاره نمود.(معاونت طرح و برنامه دانشگاه کاشان،۱۳۷۱، ۲۷).
۴٫موقعیت صنایع جدید در کاشان
اولین اقدام در خصوصی ایجاد صنایع کارخانه ای جدید در کاشان، احداث کارخانه ریسندگی کاشان در سال ۱۳۱۳ شمسی بود که تاکنون نیز به کار خود ادامه می دهد. در سال ۱۳۳۵ کارخانجات مخمل بافی و سه سال بعد کارخانه حریربافی در کنا رآن،در سال ۱۳۴۴ کارخانه تاروپود(امیرکبیر)، در سال ۱۳۴۵ صنایع کرک و کاموا بافی، در سال ۱۳۴۸ کارخانه پشم (صبا و در سال ۱۳۵۰ اولین کارخانه قالی بافی ماشین ایران (صنایع فرش راوند کاشان.) احداث گردیدند. پس از آن ده ها واحد تولیدی دیگر نیز در رشته های مختلف دایر شدند. شرکت درین نیز با استخراج باریت و تهیه انواع پودر های طبی و صنعتی و نیز تامین نیاز مواد مورد استفاده در حفاری چاه های نفت، بخش فعال صنایع معدنی را تشکیل می دهد.
کارخانه شیرپاستوریزه کاشان نیز که با مساعدت جهاد سازندگی از سال ۱۳۷۶ تاسیس گردیده،در تامین لبنیات منطقه و شهرهای مجاور نقش خوبی ایفا می نماید.
در مجموع با توجه به وضعیت اقلیمی کاشان و محدودیت آب و زمین های زراعی ، بخش صنعت از گذشته دور،مهم ترین و فعال ترین بخش اقتصاد در این منطقه به شمار می رود و بیشترین ارزش افزوده اقتصادی نیز مربوط به این بخش است به طور کلی ساختار اقتصاد کاشان،تولیدی است و بخش های مختلف آن هماهنگی مقبولی دارند؛بدین معنی که فعالیت بخش خدمات به ویژه بازار،گروه های فروش،حمل و نقل و خدمات مالی،ارتباط مؤثری با بخش صنعت دارند.
منبع:
نگاهی به تاریخ درخشان فرش کاشان
تألیف:دکتر امیرحسین چیت سازیان
عضو هیئت علمی داشگاه کاشان
انتشارات سروش
تهران ۱۳۸۸
