از نظر مواد مصرف شده در فرش می توان فرش دستباف را در پنج گروه زیر طبقه بندی کرد.
به فرشی که تار و پود آن از جنس پنبه و پرز آن پشمی باشد می گویند. لازم به ذکر است که در میان ایلات و عشایر به جای نخ پنبه از پشم استفاده می شود.
به فرش هایی که پرز و چله آن از ابریشم باشد ، تمام ابریشم گویند.
در این گونه فرش ها در نقش ها و به جای پرز پشمی از ابریشمی استفاده میشود و معمولاً چله این گونه فرش ها از ابریشم است.
در زمینه این گونه فرش ها به جای پرز پشمی ازرز ابریشم استفاده می شود.
نوعی قالی است که زمینه آن از پود زخیم و نازک تشکیل شده و نقش گل و بوته ها پرز دار می باشد.
فرش دستباف را از نظر اندازه به هفت نوع تقسیم میکنند که انواع آن عبارتند از:
به فرش هایی که در اندازه های ۳*۲ متر ، ۵/۳ *۵/۲ متر ، ۴ * ۳ متر و ۴ * ۶ متر باشد گفته میشود که که به چهار دسته زیر تقسیم می شود:
الف)قالی های کوچک که ابعاد ۳*۲ متر و ۵/۳ * ۳/۲ متر را شامل می شود.
ب) قالی های متوسط که ابعاد ۴ * ۳ متر و ۸/۳ * ۸/۲ متر را شامل می شود.
ج) قالی های بزرگ که ابعاد ۵/۴ * ۵/۳ و ۸/۴ * ۷/۳ متر را شامل می شود.
د) قالی های بسیار بزرگ با ابعاد ۵ * ۴ و ۶ * ۴ و بالاتر از این ابعاد را شامل می شود.
به فرش هایی گفته می شود که مساحت آن از ۴ متر مربع کمتر باشد اندازه قالیچه های متعارف شامل ۲۰/۲ * ۴۰/۱ و ۵/۲ * ۵/۱ می باشد.
به قالیچه هایی با اندازه ۲۰/۲ * ۴۰/۱ سجاده ای و یا دو ذرعی گفته می شود.
همچنین لازم به ذکر است که به قالیچه هایی با ابعاد ۵/۲ * ۵/۱ که ریز بافت باشند پرده ای گویند.
به فرش هایی می گویند که از نظر عرض از قالی کم عرض تر و از نظر درازا از ۴ متر کمتر باشد کلّگی گویند که در اندازه های ۳*۵/۱ متر ، ۳*۷/۱ متر و ۷/۳*۲ متر یافت می شود.
فرشی است که برای مفروش کردن راهروها و راه پله ها استفاده می شود و پهنای آن از ۷۰/۱ تا ۵/۰ متر و طول آن ها از ۱۰-۳ متر متفاوت است و در بعضی از موارد استثنائی نیز تا ۱۵ متر و بیشتر بافته شده است.
به فرش هایی که ابعاد آن ۵/۱*۰۴/۱ و ۶۰/۱*۱۰/۱ متر می باشد ذرع و نیم گفته می شود.
همچنین به فرش هایی که ۳۰/۱*۸۰/۰ متر باشد ذرع و چارک اطلاق می شود.
به قالیچه هایی که مساحت آن ها کمتر از متر مربع باشد.متداول ترین اندازه پشتی ۹۰*۶۰ سانتی متر می باشد.
البته در منطقه گرگان و بجنورد به طور جداگانه برای پشت پشتی ها نوعی گلیم مبافند و داخل آن ها را با پر مرغ و ابر پر میکنند ، که به این گونه پشتی ، قارچین می گویند.
به قالیچه های کوچکی که به اندازه ی پاگرد در بافته می شود پادری می گویند.