فرش پازیریک، قدیمی ترین فرش جهان است که در موزه ارمیتاژ روسیه نگهداری می شود و زینت بخش یکی از تالارهای این موزه شده است و سالانه گردشگران و محققان بسیاری از این اثر ناب ایرانی بازدید می کنند.

فرش پازیریک

نکته قابل توجه در این موزه نگهداری ویژه از آثار هنری ایرانی است. مجموعه قابل توجهی از کتیبه ها، نقش برجسته ها، قطعات کوچک مجسمه و هنرهای کاربردی تمدن و فرهنگ سومر، پایه گذاران تمدن بین النهرین و مردم مدیترانه باستان در این موزه نگهداری می شوند.

یکی از شاخص ترین اشیایی که در موزه ارمیتاژ نگهداری می شود، قدیمی ترین فرش جهان است که زینت بخش یکی از تالارهای این موزه است.

فرش پازیریک به طور اتفاقی توسط پروفسور رودلکو در مرز مغولستان (در ناحیه ای در ۸۰ کیلومتری مرز مغولستان که درّه پازیریک خوانده می شود) از زیر یخ کشف شد.

فرش پازیریک قدیمی ترین فرش در جهان

فرش پازیریک قدیمی ترین فرش در دنیا مربوط به دوره  هخامنشی ایران است و بیش ار ۲۴۰۰ سال قدمت دارد. این فرش در مجموعه پازیریک نزدیک سیبری حدود هفتاد سال پیش یافت شد و هم اکنون در موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ محافظت و نگهداری می شود.

فرش پازیریک قدیمی‌ ترین فرش دنیا است که در سال ۱۳۲۸ (۱۹۴۹) توسط سرگی رودنکو، باستان‌ شناس روس در دره پازیریک در کنار اشیاء باستانی دیگری در در گور یخ‌زدهٔ یکی از فرمانروایان سکایی کشف شد.

دره پازیریک دره‌ ای کوچک در شمال کوهستان آلتایی در جنوب سیبری مرکزی و ۷۹ کیلومتری مرز مغولستان قرار دارد.

بیشتر پژوهشگران نیز این فرش را از دست‌ بافت‌ های پارت‌ ها و یا مادها می‌ دانند.

قالی پازیریک

قدمت فرش در ایران چقدر است؟

این فرش که با نقوش قدیمی هخامنشی بافته شده در تابوت بزرگ یکی از ناقراب های هخامنشی در کنار پیکر مومیایی شده او قرار داشته که احتمالاً در زمان مادها یا پارت ها (هخامنشیان) به منظور پوشاندن اسب بافته شده است.

اگر قبول داشته باشیم فرش پازیریک را قدیمی‌ ترین فرش ایرانی است، قدمت قالیبافی در ایران به ۵۰۰ سال قبل از میلاد حضرت مسیح یعنی بیش از ۲۵۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.

البته شواهدی از اولین فرش ایرانی در کتب چینی نوشته شده است که به دوره ساسانیان مربوط می‌شود.

براساس اطلاعات سایت فرش ایران کارپت، قدیمی‌ ترین فرش جهان، فرش پازیریک یک اثر کاملا ایرانی هخامنشی است که همینک در موزه آرمیتاژ سن پترزبورگ روسیه نگهداری می‌ شود.

فرش پازیریک

در این فرش به ابعاد تقریبا ۲ مترمربع(۲۱۰×۱۸۳ سانتی‌متر) در هر سانتی‌ متر مربع ۳۶ گره وجود دارد و رنگ‌ های به کار رفته در این فرش، سبز، آجری، قرمز تیره، آبی و قهوه‌‌ ای هستند.

البته گذر زمان باعث دگرگونی در رنگ قالی شده و تنها علتی که باعث سالم ماندن نسبی قالی بوده یخبندان شدید منطقه دره آلتای است.

چرا فرش پازیریک ایرانی است؟

شواهدی بی شمار گویای ایرانی بودن این فرش است؛ اسب‌ ها و گوزن زرد خالدار ایرانی و آهوان که در بنای تخت جمشید نیز از این نمونه حجاری ها دیده می شود، همگی مربوط به نژاد ویژه ایرانی است.

همچنین سبک کار (گره زدن) به روش قالیبافی ایرانیان است. به کارگیری از رنگ‌ های متفاوت و تقارن آنها نشان می‌دهد این قالی در یک کارگاه مجهز و با تبعیت از یک الگوی دقیق بافته شده است.

جالب اینجاست که در قاب های بالایی آن نماد های X مانندی دیده می شوند که در واقع نشانگر درفش کاویانی یا پرچم کاوه هستند که در دوران ساسانیان و اشکانیان به مهمترین پرچم ایران تبدیل شد.

محل نگهداری فرش پازیریک کجاست؟

موزه ارمیتاژ یا هرمیتاژ یکی از بزرگترین موزه های تاریخ و فرهنگ بشری در جهان است. این موزه عظیم واقع در سن پترزبورگ روسیه بوده و ۳۳ میلیون اثر فاخر هنری را در شش بنا به نمایش عموم گذاشته است.

موزه ارمیتاژ متشکل از مجموعه آثار متعددی است که از جمله آن ها می توان به نشان ها، لباس ها، جواهرات سلطنتی و بزرگترین کلکسیون موجود در جهان از طلای باستانی متعلق به اروپای شرقی و آسیای غربی اشاره کرد.این موزه دارای مجموعه ای از آثار هنری تراز اول دنیا و هم چنین کاخ های زیبا و اتاق های مجلل است که در زمان های مختلف توسط معماران معروف دنیا طراحی شده است.

بنای اصلی مجموعه ارمیتاژ کاخ زمستانی نام دارد که در گذشته محل سکونت تزارهای روسیه بوده است.