رنگرزی در ابریشم
ابریشم همیشه در فرم کلاف رنگ می شود و شیوه رنگرزی اش weighting process (فرآیند افزایش وزن) نامیده می شود. ابریشم به مقدار زیادی دارای نمکهای متالیک جاذب و دیگر اجزا (تانن،گلوکزو…)با خواصی ویژه می باشد، که این اجزا هیچ آسیبی به درخشندگی لیف نمی رسانند. با عمل مناسب در این روش می توان آن را تا چنان درجه ای سنگین کرد که یک پوند ابریشم خام از ابریشم رنگ شده و سنگین ۲ تا ۳ پوند ابریشم تولید کرد.این فرآیند سنگین سازی خیلی رایج است و ۲۵ تا ۵۰درصد وزن اضافه شده عادی است.با این وجود با انجام این عمل مخالفت های زیادی میشود.چون به خواص استحکامی لیف آسیب می رساند .ابریشم خالص دارای خاصیت ماندگاری بالایی است در صورتی که ابریشم سنگین شده با انبار شدن به تدریج پوسیده می شود.
ابریشم وحشی یا زمخت به سختی رنگرزی می شود و یک رنگ سیاه زیبا را فقط رنگرز های معدودی می توانند روی لیف رنگ کنند.این نوع از ابریشم با رنگهای بازی به طور سریع و با رنگهای اسیدی هم نسبتاً خوب رنگ می شود.
ابریشم پیچیده شده ( mullberry )از نظر خواص رنگرزی شبیه به پشم عمل می کند،مخصوصاً این لیف با رنگهای اسیدی یا بازی بدون دندانه رنگ می شود و مشکلی برای ایجاد رنگهای متنوع و درخشان روی لیف وجود ندارد.
در حمام رنگرزی در دمای جوش،پشم پررنگتر از ابریشم رنگ می شود، اما در دمای پایین افینیتی(میزان رنگ پذیری) نسبی معکوس است در دمای متوسط معمولاً دیده می شود که هر دو لیف ( پشم و ابریشم) مشابه عمل می کنند. ابریشم جز در مورد رنگ سیاه به ندرت با ایندیگو یا رنگهای دندانه ای رنگرزی می شود. رنگرزی ابریشم سیاه شاخه خاصی از رنگرزی تجاری را تشکیل می دهد و نیازمند مهارت خاصی می باشد.
رنگرزی ابریشم مصنوعی
رنگرزی ابریشم مصنوعی که ذاتاً ساختمانی سلولزی دارد،شبیه به رنگرزی پنبه است اما تنوع ابریشم مصنوعی در این رابطه تفاوت قابل توجه ای با پنبه دارد. قدرت کششی بسیاری از ابریشم های مصنوعی وقتی خیس می شوند، پایین می آید.این موضوع امر مهمی در رنگرزی این الیاف محسوب می شود، اما در حرارت کم این دسته الیاف با رنگهای بازی بدون دندانه یا رنگ مستقیم به خوبی رنگ می شود.
رنگ همانندی(رنگرزی از روی نمونه)
در انجام یک رنگ همانندی در شیدی معلوم احتیاج است تا هر دوشید در شرایط یکسانی باشند. اگر تطابق دادن با نور چراغ انجام شود هر دو شید ممکن است نسبتاً در نور روز متفاوت با شند. این حقیقت شناخته شده به دلیل خواص نوری متفاوت در رنگهای مختلف است. به طور مثال دو رنگ آبی ممکن است یکسان باشند اما وقتی با رنگ زرد یکسانی مخلوط شوند، سبز متفاوتی را به دست خواهند داد. اگر آزمایش طیف سنجی انجام شود،دو رنگ آبی ما دو طیف جذب متفاوت ارائه خواهند داد و این علت اصلی رفتار متفاوت آنها موقع مخلوط شدن با یک رنگ یا در نور متفاوتی دیده شدن است.
خواص نوری مخصوص مواد رنگی گوناگون، اهمیت زیادی در تطابق دادن یا در رنگرزی برای شید دارد. به همان اندازه خصوصیت نوری که به وسیله آن رنگها دیده می شوند، مهم است و نوری که که از ابر سفید از داخل یک پنجره از جهت شمالی می تابد، مناسبترین حالت به نظر می رسد.وجود یک دیوار آجری قرمز یا هر سطح رنگی دیگر کافی است تا رنگ همانندی دقیق را خراب کند. نور مستقیم آفتاب یا آسمان آبی پررنگ در رنگ همانندی خاکستری ها و خاکی های دقیق مخرب است.استفاده از یک نور یکنواخت با خصوصیات یکسان مثل نور روز از جهت شمالی، رنگ همانندی دقیق را آسان می کند.
مشکلاتی که به خاطر طیف جذب متفاوت رنگها ایجاد می شود، می تواند با انجام یک آزمایش طیف سنجی و یا عمدتاً با استفاده ازرنگ آمیزی با رنگزاهایی که در رنگ کردن طرحی که رنگ همانندی شده به کار برده شده بود رفع شود.